Enero 2008: O Rostro Humano das Matemáticas (Galego) - Galois (1811-1832) |
Martes 01 de Enero de 2008 |
Página 24 de 35
EVARISTE GALOIS (1811 - 1832) Evariste Galois naceu en Bourg-la-Reine (París), nunha familia republicana baixo o Imperio de Napoleón. Aos 15 anos descubriu as Matemáticas cos Eléments de géométrie de Legendre. Presentouse aos exames de ingreso da École Polytechnique sen ningunha preparación especial e non aprobou. Aos 17 anos publica o seu primeiro artigo na revista Annales de Mathématiques pures et appliquées onde publicaban matemáticos de recoñecido prestixio. En 1829 presentouse por segunda vez á École Polytechnique, e suspendeu tras enfrontarse ao tribunal. Ao final ingresaría na École Normale. En 1830 publicou os seus primeiros traballos sobre Álxebra, Análise, Resolución de Ecuacións e Teoría de Números no Bulletin des sciences mathématiques, astronomiques, physiques et chimiques, que apareceron xunto aos de grandes matemáticos como Chasles, Poisson e Cauchy. Demostrou que unha ecuación xeral de grao superior a 4 non podería resolverse por medio de radicais, propondo as condicións que ten que cumprir unha ecuación de calquera grao para que se poida resolver por radicais. Nestas investigacións está o xerme da Teoría de Grupos (que hoxe serve de fundamento de campos tan diversos como a Aritmética, a Cristalografía, a Física de Partículas ou as solucións do cubo de Rubik). Con 18 anos, presentou unha memoria sobre a solubilidade das ecuacións á Academia de Ciencias. Cauchy, encargado da súa revisión, suxírelle unha redacción máis clara. Refixo a súa memoria en 1830, pero se perdeu entre os papeis de Fourier, o encargado de revisala, tras a súa morte. Preséntaa outra vez en 1831, pero Poisson dá un informe desfavorable. En 1831, nun banquete de republicanos realizou un brinde contra o rei Luís Felipe I que lle levaría 1 mes ao cárcere, onde regresa outros 9 meses tras a celebración da toma da Bastilla. Alí desenvolveu o máis profundo da súa obra matemática. A consecuencia dunha epidemia de cólera é trasladado á casa de repouso de Sieur Faultrier onde coñece a Stephanie, a filla do médico. Un camarada republicano rétalle a duelo, aínda se ignora a razón, quizá a relación con Stephanie. A noite anterior ao duelo, no que morrería á idade de 20 anos, terminou os seus traballos e escribiu tres cartas aos seus amigos nas que lles envía as súas investigacións para que as fixesen chegar a Gauss e Jacobi. En 1843 Liouville comprobou que Galois resolvera o problema da quíntica de forma definitiva. Presentou estes traballos á Academia de Ciencias e publicounos xunto con dúas das memorias inéditas de Galois que asombrarían ao mundo científico. -------------------------------------- A súa derradeira carta, escrita a noite antes da súa morte… |
© Real Sociedad Matemática Española. Aviso legal. Desarrollo web |