DivulgaMAT
Inicio - DivulgaMAT Facebook - DivulgaMAT Twitter - DivulgaMAT

Enero 2008: Matematikaren Giza Aurpegia (Euskara) - Descartes (1596-1650)
PDF Imprimir Correo electrónico
Martes 01 de Enero de 2008
Índice del artículo
Enero 2008: Matematikaren Giza Aurpegia (Euskara)
Hitzaurre
Taldea
Erakusketaren argibidea
Pitágoras (ca. 585-500 a.C)
Euclides (ca. 325-265 a.C.)
Arquímedes (ca. 287-212 a.C.)
Apolonio (ca. 262-190 a.C.)
Hipatia (¿?-415)
Al-Jwarizmi (s. IX)
Fibonacci (ca. 1175-1250)
Tartaglia y Cardano (ca. 1499-1557; 1501-1576)
Descartes (1596-1650)
Fermat (1601-1665)
Newton (1642-1727)
Leibniz (1646-1716)
Madame de Châtelet (1706-1749)
Euler (1707-1783)
Lagrange (1736-1813)
Sophie Germain (1776-1831)
Gauss (1777-1855)
Cauchy (1789-1857)
Abel (1802-1829)
Galois (1811-1832)
Riemann (1826-1866)
Sonia Kovaleskaia (1850-1891)
Poincaré (1854-1912)
Hilbert (1862-1943)
Emmy Noether (1882-1935)
Ventura Reyes Prosper (1863-1922)
Julio Rey Pastor (1888-1962)
Puig Adam (1900-1960)
Luís Santaló (1911-2001)
Miguel de Guzmán (1936-2004)
Erakusketa Ikastetxeetan
Todas las páginas

RENÉ DESCARTES (1596 - 1650)

Descartes

René Descartes, Geometria Analitikoaren aita, martxoaren 31n jaio zen Toursetik hurbil dagoen La Haye herri frantsesean (gaur Descartes izena dauka) eta otsailaren 11n hil zen Stockholmen. Bere familiak estutasunik gabeko bizitza izaten baimendu zion aberastasun nabarmena zeukan.

Hogei urte zeukala Batxilergoa eta Zuzenbide Lizentziatura erdietsi zituen. Hogeita bat urtetik hogeita bederatzira bitartean, Descartesek Europatik bidaiak egin zituen, Maurizio Nassauren eta Bavariako Maximiliano V.aren armadetan parte hartuz. Garai honetan Matematika eta Fisika ikasi zituen Isaak Beeckman (1588-1637) zientzialari holandarraren zuzendaritzapean. Hau Simon Stevin (1548-1620) matematikari, ingeniari, musikologo eta politologo belgikarraren ikaslea izan zen.

1625ean Frantziara bueltatu zen eta, Parisen, aita Marin Mersenneren (1588-1648), La Flêche ikastetxe jesuitan haren ikaskidea izan zenaren  talde zientifikoko kidea izan zen. Parisen egonaldian Renék ez zuen bizimodu aproposa izan, jokoak menperatzen zuen, harik eta bere Saint Germaineko etxera aldendu zen arte. Han Filosofia, Fisika eta Matematikan lan trinkoa egin zuen. 1628an Holandara migratu zuen eta hogei urtez hantxe gelditu zen. 1649an Suediako Kristina erreginaren gonbitea onartu zuen eta Stockholmera bidaiatu zuen.

Descartesen ezaguerak entziklopedikoak izan ziren, Filosofia, Fisika eta Matematikak ikasteaz gain, Optika, Kimika, Musika, Mekanika, Anatomia, Enbriologia, Medikuntza, Astronomia eta Metereologia jardun zuen eta. Matematikan bere obra nagusia La Géométrie da, 1637an bere Metodoaren Diskurtso ospetsuaren eranskin bezala argitaratu zena. Lan honetan Geometria Analitikoaren oinarriak ezartzen ditu, non geometriaren ikasketan algebra aplikatuz, edozein lerro kurbatu ekuazio baten bitartez adieraz daitekeen.

Bere gelaren sabaian euli baten mugimendua behatzen zuen artean, Geometria berri honen ideia sortu zitzaiola kontatzen da. Izan ere, zomorroaren ibilbidea alboko hormen distantziaren funtzioan deskriba zitekeela pentsatu zuen.

Descartesekin ezezagunentzako alfabetoaren azken hizkiak eta parametroentzako lehenengoak erabiltzen hasi zen. Halaber, Metodoaren Diskurtsoaren autoreak edozein ekuazioren lehenengo atala berdin zero idazteko ohitura ezarri zuen.

--------------------------------------

Kurba baten deskripzio algebraikoa.

Descripción algebraica de una curva



 

© Real Sociedad Matemática Española. Aviso legal. Desarrollo web